Ratten

Preventieve maatregelen

Bestrijding

Verantwoord omgaan met gifstoffen

Ratten leven vooral op vochtige en donkere plaatsen, zoals grachten, riolen, kelders en stallen. Ze worden heel vaak aangetroffen in de nabijheid van de mens. Het zijn alleseters die vooral granen verkiezen maar die zich graag tevreden stellen met etensresten en afval. De bruine rat kan uitstekend graven en kan daardoor schade veroorzaken aan o.a. funderingen. De uitwerpselen van ratten kunnen voedselvoorraden bevuilen. Bovendien kunnen ze ook ziektekiemen overbrengen. De dieren kunnen ook vraat- en knaagschade veroorzaken aan houtwerk, PVC buizen, elektrische leidingen, voedingsproducten, veevoeders en landbouwgewassen.

Rat of muis?

Veel mensen maken geen onderscheid tussen ratten en muizen. Ratten zijn groter dan muizen, zijn zwart of bruin en hebben geen haar op hun staart.

Voor de bestrijding van de dieren is dat nochtans belangrijk: te vaak wordt onnodig rattenvergif gebruikt om muizen te doden. Muizenvergif is veel minder schadelijk. Een milieuvriendelijk en efficiënt alternatief is de muizenval.

Preventieve maatregelen

• strooi het kippenvoer (graan of etensresten) niet op de grond, maar gebruik een voederbakje en neem dit ‘s avonds weg;
• vermijd langdurige voederopslag en gebruik eerst de oudste voorraad;
• gebruik zoveel mogelijk harde en duurzame materialen voor het stockeren van voeders;
• ruim regelmatig op in en rond gebouwen zodat schuil- en nestplaatsen voorkomen worden;
• verzamel het huishoudelijk afval (restfractie en GFT) in goed gesloten grijze en/of groene containers (niet in zakken);
• zorg voor een frequente afvoer van het huishoudelijk afval;
• gooi geen etensresten (vlees, vis, gekookte aardappelen, sauzen, …) in de compostbak of in het compostvat;
• ruim afgevallen fruit en noten onmiddellijk op;
• deponeer geen snoeiafval, GFT of etensresten op braakliggende gronden, groenzones, bermen of pleinen. 

Bestrijding

Wanneer preventiemaatregelen niet helpen is bestrijding noodzakelijk en verplicht.Het Koninklijk besluit van 19 november 1987 gebiedt expliciet de bestrijding van de rat. De verantwoordelijke, die vaststelt dat zich op zijn goederen ratten bevinden, moet onmiddellijk voor de verdelging ervan zorgen.

Er zijn allerhande producten op de markt om ratten te bestrijden. Als je een klem of kooi met lokaas gebruikt, plaats deze dan op een plaats waar de ratten duidelijk langskomen. Als de ratten in grote aantallen voorkomen, is deze vorm van bestrijding zeer arbeidsintensief en in de meeste gevallen weinig efficiënt.

Bij een grote rattenpopulatie is het gebruik van rattenvergif de meest aangewezen manier van bestrijden. Hiervoor zijn speciale producten in de handel verkrijgbaar.

Verantwoord omgaan met gifstoffen

Chemische bestrijdingsmiddelen zoals rattenvergif zijn gevaarlijk voor mens en milieu, de stoffen zijn immers gemaakt om te doden. Als je rekening houdt met volgende tips worden de risico’s zoveel mogelijk beperkt.

• Plaats het gif bij de bron, dicht bij de opening waar de ratten uitkomen.
  
• Om te vermijden dat andere dieren of kinderen aan het vergif kunnen of dat de gifstoffen in het milieu terecht komen, is het heel belangrijk dat het vergif steeds afgeschermd geplaatst wordt. Een goede oplossing is om het lokaas in een stuk buis van minstens 0,5 meter lang te plaatsen. Op die manier krijgen bv. kippen en wilde vogels geen gelegenheid om vergiftigd graan op te pikken. Leg die buis langs een muur of afsluiting, dat zijn favoriete looppaden van ratten en muizen.
  
• In droge omstandigheden (binnen) wordt best vergif in de vorm van graantjes gebruikt. In vochtige omstandigheden (buiten, langs waterlopen, in riolen) worden best ‘waterbestendige’ gifblokken gebruikt.
  
• De hoeveelheid uitgezet giflokaas moet goed afgemeten zijn. Het is beter om kleine hoeveelheden aan te bieden op verschillende plaatsen gedurende een lange periode, dan één grote hoeveelheid in één keer uit te leggen.
  
• Ratten zijn schuwe dieren. Het duurt soms verscheidene weken vooraleer ze van het rattenvergif durven eten. Bovendien kan het enkele dagen tot enkele weken duren voor de dieren sterven ten gevolge van het gif. Meestal sterven ze in hun schuilplaats en is de kans dus klein dat dode ratten worden teruggevonden.
  
• Denk niet te snel dat het gif ‘niet werkt’. Indien het giftig lokaas toch meerdere weken onaangeroerd blijft, ligt het waarschijnlijk niet op de juiste plaats, is het niet (meer) smakelijk of zijn er lekkerdere dingen in de buurt. Dat laatste moet u uiteraard vermijden.
  
• Rattenvergif is, net als alle chemische bestrijdingsmiddelen, een gevaarlijk product. Eventuele overschotten (met hun oorspronkelijke verpakking) moeten beschouwd worden als klein gevaarlijk afval (KGA) en moeten op die manier ook selectief ingezameld worden. Ze horen zeker niet thuis bij het restafval.
  
• Ook andere dieren (katten, honden, eekhoorns,…) kunnen het gif per vergissing innemen. Ook door het oppeuzelen van vergiftigde ratten en muizen kunnen huisdieren vergiftigd raken. Symptomen zijn meestal: bloeduitstortingen, zwarte stoelgang, bloed in urine, bloed ophoesten, bloed braken, lusteloosheid,…
  

Vanaf 1 oktober mag de gemeente geen rattenvergif meer verkopen

De gemeente verkoopt in het gemeentehuis en op de technische dienst ook zakjes rattenvergif aan 0,40 euro.  De wetgeving voor de verkoop van rattenvergif is echter gewijzigd. De rodenticiden mogen vanaf 1 oktober 2018 onder de huidige vorm niet meer verkocht worden aan het grote publiek. Voor rattenvergifzakjes kan je dus voorlopig tot 1 oktober of zolang de voorraad strekt, nog terecht op het gemeentehuis of bij de technische dienst.

Op = op, er wordt niet meer bijbesteld.